E-postama gönder ESKİŞEHİR KIRSALINDA AİLE HEKİMLİĞİ HİZMETLERİNDEN YARARLANMA DURUMU-UTILIZATION of FAMILY MEDICINE SERVICES in RURAL AREA of ESKİSEHİR
Öz
ÖZET: Sağlık hizmetlerinin bizzat hizmeti kullananlarca değerlendirilmesi, sağlık sektöründe kalitenin geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Çalışma, Eskişehir kırsal ve yarı-kırsalında yaşayan kişilerin aile hekimliği hizmetlerinden yararlanma durumlarını belirlemek amacıyla planlandı. Kesitsel tipteki araştırma, Eskişehir Alpu ve Beylikova ilçelerinde yapıldı. Toplam 2482 haneye ulaşıldı ve araştırmaya katılmayı kabul eden toplam 2351 hane (%94.7) ile araştırma yürütüldü. Araştırma verileri, 14 soruluk bir anket formunun yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanması ile toplandı. Veriler tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi kullanılarak analiz edildi. Araştırmaya katılanların %89.6’sı yarı-kırsal bölgede ASM’den sağlık hizmeti almakta olup, %82.4’ünün hastalandıklarında mesai saatleri içerisinde ilk başvurdukları kurum, bölgelerindeki birinci basamak sağlık kurumu idi. Araştırmaya katılanların %72.3’ü reçetelerin kullanımı hakkında, %71.4’ü hastalıkları hakkında ve %52.9’u hastalık dışı sağlık konularındaki bilgilendirmeyi yeterli bulduklarını belirtti. Katılımcıların %70.8’i aile hekiminin muayeneye ayırdığı süreyi yeterli bulmaktaydı. Katılımcıların %29.9’u verilen aşı hizmetinin, %25.8’i gebe takibi hizmetinin, %40.2’si tansiyon ölçümü hizmetinin ve %41.1’i enjeksiyon hizmetinin mevcut sistemde önceki sisteme göre daha iyi olduğunu belirtti. İlk başvurulan kurum olarak yarı kırsal alandaki kişiler daha çok birinci basamak sağlık hizmetini kullanırken, özellikle koruyucu sağlık hizmetleri konusunda kırsaldakiler yeni sistemden daha çok memnundular. Ülkemizde aile hekimliğinin sunum şekline yönelik olarak yapılan bir araştırma olmaması bu konuda daha geniş çaplı araştırmaların yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Anahtar kelimeler: Aile hekimliği, sağlık hizmetleri, birinci basamak, kırsal bölge
ABSTRACT: Evaluation of health care services by their own users contribute to development of quality in the health sector. This study was planned for determining the utilization status of family medicine services of the people living in rural and semirural areas of Eskişehir. This cross sectional study was conducted in Alpu and Beylikova districts. Total 2482 households were reached and the study was carried out with a total of 2351 households (94.7%) which were accepted to participate to the study. The data were collected with a 14 question questionnaire by using the face to face interview technique. Data were analysed with descriptive statistics and chi-square test. Of 89.6% participants were received health service from ASM in semi-rural area and 82.4 of them were first applied to primary healthcare service in working hours when they were sick. Of 72.3% participants were found enough information about use of prescription, while 71.4 of them about diseases and 52.9% of them about non-disease subjects of health. Also 70.8% of participants were found enough allocated examination time of family doctor. Of 29.9% participants were denoted vaccine service, 25.8% pregnant monitoring service, 40.2% blood pressure service and 41.1% injection service better in present system than previous system. Most of participants use primary healthcare service as first applied healthcare service in semi-rural areas, also participants are more satisfied especially from from preventive health services in new system in rural areas. The lack of a research carried out for the presentation of family medicine in our country reveals the need to undertake more extensive research on this subject.
Keywords: Family medicine, healthcare service, primary care, rural area
Tam Metin:
ARTICLE 3Referanslar
Hogarth, J. (1975). Glossary of health care terminology. Copenhagen: Regional Office for Europe, World Health Organization.
Öztek, Z., Üren, S., Eren, N. (2012). Sağlık hizmetleri ve sağlık yönetimi. Ankara: Ed. Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler III. Cilt. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Akdağ, R. (2008). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı.
Resmi Gazete. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. Tarih: 25.01.2013, Sayı: 28539.
Vedsted, P., Sokolowski, I., Heje, H.N. (2008). Data quality and confirmatory factor analysis of the Danish EUROPEP questionnaire on patient evaluation of general practice. Scand J Prim Health Care, 26, 174-180.
Edirne, T., Avcı, D.K., Atmaca, B. (2009). Van ilinde birinci basamakta hasta memnuniyeti: Ankete dayalı kesitsel çalışma. Türk Aile Hek Derg, 13(3), 137-147.
Önsüz, M.F., Topuzoğlu, A., Cöbek, U.C., Ertürk, S., Yılmaz, F., Birol, S. (2008). İstanbul’da Bir Tıp Fakültesi Hastanesinde Yatan Hastaların Memnuniyet Düzeyi. Marmara Medical Journal, 21(1), 33-49.
Üstü, Y., Uğurlu, M., Örnek, M., Sanisoğlu, S.Y. (2011). 2002-2008 Yılları Arasında Erzurum Bölgesinde Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Balkan Med J, 28, 55-61.
Üstü, Y., Uğurlu, M., Kasım, İ., Eğici, M.T. (2012). Sağlıkta Dönüşüm Projesi Sonrası Sağlık Kurumlarına Başvuru Sıklıklarının Değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi, 4(2), 48-53.
Çetinkaya, F., Baykan, Z., Naçar, M. (2013). Yetişkinlerin Aile Hekimliği Uygulaması ile İlgili Düşünceleri ve Aile Hekimlerine Başvuru Durumu. TAF Prev Med Bull, 12(1), 49-56.
Özata, M., Tekin, F., Cihangiroğlu, N. (2014). The Determination of the Satisfaction Levels of the Society about Family Medicine System.International Journal of Social Sciences, 3, 113-123.
Yanagisawa, S., Mevy, V., Wakai, S. (2004). Comparison of healthseeking behaviour between poor and better-off people after health sector reform in Cambodia. Public Health, 118(1), 21-30.
Knox, S.A., Britt, H. (2004). The contribution of demographic and morbidity factors to self-reported visit frequency of patients: a cross-sectional study of general practice patients in Australia. BMC Fam Pract, 20, 5-17.
Arcury, T.A., Gesler, W.M., Preisser, J.S., Sherman, J., Spencer, J., Perin, J. (2005). The effects of geography and spatial behavior on health care utilization among the residents of a rural region. Health Serv Res, 40(1), 135-155.
Sans-Corrales, M., Pujol-Ribera, E., Gene-Badia, J., Pasarin-Rua, M.I., Iglesias-Perez, B., Casajuana-Brunet, J. (2006). Family medicine attributes related to satisfaction, health and costs. Fam Pract, 23, 308-316.
Hensher, M., Price, M., Adomakoh, S. (2006). Referral Hospital. In: Disease Control Priorities in Developing Countries. New York: A co-publication of Oxford University and The World Bank Press.
Macinko, J., Starfield, B., Shi, L. (2003). The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization For Economic Cooperation and Development Countries, 1970-1998. Health Serv. Res, 38(3), 831-865.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. (2011). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti 2011. Ankara: Opus Basım Yayın ve Ambalaj Sanayi ve Tic.Ltd.Şti.
Baltacı, D., Kara, İ.H., Bahçebaşı, T., Sayın, S., Yılmaz, A., Çeler, A. (2011). Düzce ilinde Birinci Basamakta Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Aile Hekimi ve Muayenehanesi Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi: Pilot Çalışma. Konuralp Tıp Dergisi, 3(2), 9-15.
Katic, M., Budak, A., Ivankovic, D., Mastilica, M., Lazic, D., Babic-Banaszak, A., Matkovic, V. (2001). Patients’ views on the professional behaviour of family physicians. Fam Pract, 18, 42-47.
Bu-Alayyan, S., Mostafa, A., Al-Etaibi, B., Sorkhou, E., Al-Taher, H., Al-Weqayyan, A. (2008). Patient satisfaction with primary health care services in Kuwait. Kuwait Medical Journal, 40(1), 25-30.
Grol, R., Wensing, M., Mainza, J., Ferreirab, P., Hearnshaw, H., Hjortdahl, P., Olesen, F., Ribacke, M., Spenser, T., Szecsenyi, J. (1999). Patients' priorities with respect to general practice care: an international comparison. European Task Force on Patient Evaluations of General Practice (EUROPEP). Fam Pract, 16(1), 4-11.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.