CUMHURİYET DÖNEMİ İLK DİPLOMALI TÜRK HEMŞİRELERDEN BİRİ “ESMA DENİZ İBRAHİM”
Öz
Hemşireliğin tarihi, kadının şifa verici rolü ile başlamaktadır. Modern anlamda ise hemşireliğin Kırım Savaşı (1854 - 1856) sırasında, Florence Nightingale (1820-1910) ile başladığı kabul edilmektedir. Kırım Savaşı sırasında Florence Nightingale’in Üsküdar Selimiye Kışlasında verdiği hizmetlerle, hemşirelik mesleğinin doğuşuna ülkemiz tanık olmuştur. 1911 yılında gönüllü hasta bakıcı kursu ile başlayan hemşirelik eğitimi ile 6 ay süren kurs sonunda sertifika alan Müslüman Türk kadınları ilk defa Balkan Savaşı (1912) ve Çanakkale Savaşı (1915 - 1916)’ nda hasta bakımına katılarak zorlu süreçte çok önemli bir görevi yerine getirmişlerdir. 1920 yılında resmi hemşire ünvanlıyla mezun veren ilk okul, Amiral Bristol Hastanesine bağlı hemşire okuludur. Amiral Bristol Hemşirelik Okulu günümüze kadar çok önemli hemşire isimlerin yetişmesini sağlamıştır. İlk diplomalı hemşire ünvanını kazanan Esma Deniz İbrahim’de bu önemli isimlerinden biridir.
1902 yılında Kavalar’da doğan 1997 senesinde hayatını kaybeden Esma Deniz, hayatını hemşirelik mesleğine adamıştır. 1922’de Bugün Çamlıca kız lisesi olarak bilinen Çamlıca İnâ Sultanânisi’ni, 1924 yılında Amiral Bristol Hemşirelik okulunu bitirmiştir. 1924’de Amerika'da New York Columbia Üniversitesi, Teachres Colege'e gitmiş 1930 yılında yurda dönerek hemşireliğini sürdürmüştür. 1943 yılında açılan Türk Hemşire Derneği'nin kurucularından olup bu derneğin 18 yıl süreyle başkanlık görevini üstlenmiştir. Türk hemşirelerini Uluslararası Hemşireler Birliği'nde temsil etmiş, Kızılay Özel Hemşirelik Lisesi'nin kuruluş aşamalarında görev almıştır. Esma Deniz, 73 yılını hemşireliğe adamıştır.
Türk Hemşirelik tarihine ilk diplomalı hemşire olarak adını yazdıran Esma Deniz’in, mesleğin profesyonelleşmesi adına gösterdiği çabalar yadsınamayacak kadar önemlidir. Tüm genç meslektaşlarına mesleki anlamda örnek olabilecektir.
Bu çalışmada hemşireliğin kısa tarihi, Esma Deniz İbrahim’in mezun olduğu Amiral Bristol Hemşirelik Okulu tarihçesi, Esma Deniz İbrahim’in yaşam öyküsü sunulmuştur.
Tam Metin:
PDFReferanslar
Aksayan, S., Cimete, G. (2000) Nursing education and practice in Turkey. Journal of Nursing Scholarship 32.2, 211-2.
Bayat, A.H. (2003) Tıp Tarihi, İzmir.
Burkhardt , M.A., Nathaniel, K.A. (2013) Çev: Şule Ecevit Alpar, Nefise Bahçecik, İstanbul Tıp Kitabevleri
Çeviker, G.(2012) Amiral Bristol Hemşirelik Okulu Tarihi (1920-1999), Koç Ünv. Yayınları, İstanbul,271-294
Eser,İ.(2009) Esma Deniz: Eğitimi ve Çalışma Yaşamı. Atatürk Dönemi Sağlık Tarihi Kongresi (1920-1938) Bildiriler, ed. M. Mutluer, E.Akçiçek, Ege Ünv. Basım Evi, Bornova İzmir, 841-845.
http://www.darphane.gov.tr/upload/files/Basin_Bulteni/basin_bulteni_2015_Esma_Deniz.pdf
Özaydın, Z. (2006) Nursing History Review, Official Journal of the American Association For the History of Nursing (Ed:Patricia D’Antonio) Vol:14
Sarı, N., Özaydın, Z. (1992)Türk Hemşireliğine Osmanlı Hanımefendileri’nin ve Hilâl-i Ahmer (Kızılay)’ın Desteği. Sendrom, Mart,66-78
Sarı, N., Özaydın, Z.(1992) Dr.Besim Ömer Paşa ve Kadın Hasta Bakıcı Eğitiminin Nedenleri. Sendrom,72-80
Şehsuvaroğlu, B.N, Demirhan, A. D., Güreşsever,G.C. (1984) Türk Tıp Tarihi, Taş Kitapçılık – Yayıncılık, Bursa.
Şentürk, S.E.(1983) Hemşirelik Tarihi, İstanbul.
Torun, S.(2014) Kırım Savaşı'nda Hasta Bakımı ve Hemşirelik. Güneş Kitapevi
Yıldırım, N. (2015) Savaşlardan Modern Hastanelere Türkiye’de Hemşirelik Tarihi. Koç Üniversitesi Yayınları
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.