Bir Osmanlı Aydını: Feylesof Rıza Tevfik

Furkan GÜLNAR

Öz


Osmanlı sosyal ve kültürel tarihi mahiyetinde, kalıcı denilebilecek eserlerin muhtevasınca birçok önemli şahsiyet gözümüze çarpar. Bilimde ve tarihte kenarda köşede kalmış, yeterli önemi kendisine takdir edilmeyen diğer isimler ise; incelenmek ve değerlerini bulmak için, kurtarıcılarını beklemektedir. Bu incelemede, belirtmeye çalıştığımız kıymet-i hâiz şahsiyet, Şair Feylesof Rıza Tevfik’tir. Kendisi, Osmanlı’nın yetiştirdiği iyi aydınlardan ve muhalif seslerden sadece bir tanesidir. Araştırmamız doğrultusunda yeterli hassasiyetin, Prof. Dr. Abdullah Uçman dışında sayılı isimlerce gösterildiği fark ediliyor. İncelemede, Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın hayatına, edebi, sosyal ve felsefi yaşantısına ve de çalkalanmalarına tarihsel perspektiften bakılmaya çalışılmıştır. Genel itibari ile Rıza Tevfik bir entelektüel Osmanlı aydını olmakla birlikte, geniş bir gözlük ile bakıldığında aslında Osmanlı’nın yetiştirdiği iyi bir kültür elçisidir. Özellikle edebi ve felsefi yönleri, dikkatle incelendiğinde, on dokuzuncu yüzyılın son çeyreğindeki politik doku ve düşünsel yapılanma anlaşılabilecektir.

Anahtar Kelimeler: Feylesof Rıza Tevfik, Felsefe Dersleri, Vahdet-i Vücûd, Serâb-ı Ömrüm

Tam Metin:

PDF

Referanslar


BEYAZ, Y. (2016). “Osmanlı Bakiyesinde Bir Osmanlı Aydını: Rıza Tevfik Ürdün’de”, Divân Disiplinler arası Çalışmalar Dergisi, c. 21, ss. 41.

ÇUBUKÇU, İ. A. (1990) “ Şair Rıza Tevfik Bölükbaşı ve Felsefi Düşüncesi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 31, ss. 137-146.

ERTAYLAN, İ. H. (2011) Türk Edebiyatı Tarihi (I-IV), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

KABAKLI, A. (1978) Türk Edebiyatı, c. 3, İstanbul: Türk Edebiyatı Yay.

KALIN, F. (2014) “Rıza Tevfik Bey’in Dini Düşüncesi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 23, ss. 80-99.

KANDEMİR, F. (1943) Kendi Ağzından Rıza Tevfik: Hayatı-Felsefesi-Şiirleri, İstanbul: Remzi Kitabevi.

NECATİGİL, B. (1976) “Şiiri ve Sanatı Üzerine Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın Kendi Görüşleri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. 22, S. 0, ss. 205-211.

ÖZCAN, A. (2003) Masonluk. TDV İslam Ansiklopedisi. (Cilt 28, ss. 95-99) Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

UÇMAN, A. (1999) Rıza Tevfik, İstanbul: Timaş Yay.

UÇMAN, A. (2008) Rıza Tevfik Bölükbaşı. TDV İslam Ansiklopedisi. (Cilt 35, ss. 68-69) Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

UÇMAN, A. (2016) Rıza Tevfik’in Mektupları, Ankara: Ankara Kültür Merkezi.

UÇMAN, A. (1982) Rıza Tevfik’in Tekke ve Halk Edebiyatı ile İlgili Makaleleri, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.

ÜLKEN, H. (1992) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul, Ülken Yay.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.